Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009

ΠΟΙ­ΜΑ­ΝΤΟ­ΡΙ­ΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

«Καὶ ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ κατέβη» (ψαλμ. 17, 10)

Πρὸς τὸν εὐ­σε­βῆ Κλῆ­ρο καὶ τὸν εὐ­λα­βῆ λα­ὸ
τῆς καθ᾿ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρᾶς Μη­τρο­πό­λε­ως

Ἀ­γα­πη­τοὶ ἐν Χρι­στῷ ἀ­δελ­φοί,
Χαί­ρε­τε ἐν Χρι­στῷ γεν­νη­θέν­τι πάν­το­τε!

Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ μεγαλύτερο γεγονὸς στὴ γῆ. Τὸ μόνο καινούργιο κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο. Ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως λέγει ὁ Ἰωσὴφ ὁ Βρυένιος, «ὡς ὑπερβαίνουσα τὴν ἡμετέραν κατάληψιν», δηλ. ἐπειδὴ ξεπερνάει τὴ λογική μας, προκαλεῖ τὸ θαυμασμὸ καὶ τὴ δοξολογία τῶν ἀνθρώπων. Ὁ ἄνθρωπος ἁμάρτησε καὶ ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ τὸν σώσει. Ὅταν λέμε σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἐννοοῦμε τὴ διάσωση τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητός του ὡς εἰκόνος τοῦ Θεοῦ καὶ κατ' ἐπέκταση τὴν ἕνωσή του μὲ τὸ Θεό, μὲ ἄλλα λόγια τὴ θέωσή του. Αὐτὸ εἶχε ὑπ' ὄψη του ὁ προφήτης Δαυῒδ ποὺ ἀρκετοὺς αἰῶνες πρὶν μιλῶντας προορατικὰ γιὰ τὸν Κύριο Ἰησοῦ ἔλεγε· «καὶ ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ κατέβη» (ψαλμ. 17, 10). Ἡ ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ εἶναι συγκλονιστικὴ καὶ ἀξίζει νὰ τὴ δοῦμε μὲ περισσότερες λεπτομέρειες.
Οἱ θειότατοι τῆς Ἐκκλησίας Πατέρες πολὺ παραστατικὰ μιλοῦν γιὰ τὴν κένωση τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἔχοντας κατὰ νοῦν τὸ λόγο τοῦ Παῦλου «ἑαυτὸν ἐκένωσεν μορφὴν δούλου λαβών» (Φιλ. 3, 7) γράφει τὰ ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα. «Αὐτὸς ὁ ἐκ Θεοῦ Λόγος ἄδειασε χωρὶς ἐμεῖς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε τὸν ἑαυτό Του καὶ ἀφοῦ κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ ἦλθε στὴν ἀνθρώπινη ἐσχατιὰ (δηλ. στὴν ἀνθρώπινη φύση) καὶ ἀφοῦ μὲ αὐτὴν ἕνωσε ἄλυτα τὸν ἑαυτό Του καὶ ἀφοῦ ταπεινώθηκε καὶ πτώχευσε μὲ τὸ νὰ γίνει ὅπως καὶ ἐμεῖς, τὰ κάτω (δηλ. τὸν ἄνθρωπο) τὰ μεταποίησε σὲ ἄνω. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι σὲ ἕνα συνένωσε καὶ τὰ δύο, τὴ Θεότητα καὶ τὴν ἀνθρωπότητα, καὶ ἔτσι ὑπέδειξε σὲ μᾶς τὴν ταπείνωση σὰν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὰ ἄνω καὶ ἔφερε σὰν παράδειγμα τὸν ἑαυτό Του καὶ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στοὺς ἀγγέλους». Ὁ Κύριός μας ἔγινε ὑπόδειγμα ταπεινώσεως γιὰ ὅλους τοὺς ὑψηλόφρονες καὶ μετέωρους καὶ ἐκείνους ποὺ δὲν ἀναγνωρίζουν ἄλλον ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους.
Ὅλη ἡ οἰκουμένη ὠφελήθηκε ἀπὸ τὴν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἄγγελοι στερεώθηκαν στὸ καλὸ ἀμετακλήτως, οἱ ἄνθρωποι ἀπόκτησαν τὴν ἱκανότητα νὰ διορθωθοῦν, δηλ. πῆραν τὸ εὐδιόρθωτο καὶ ὁ ἀρχέκακος διάβολος, ποὺ εἶναι ἡ ἐνσάρκωση τοῦ τύφου, τῆς ὑπερηφάνειας καὶ τῆς ἀλαζονείας καταισχύνθηκε παντελῶς. Τώρα ποὺ γεννήθηκε ὁ Χριστός, ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ στέναζαν κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία καὶ τὴν κακότητά του, τώρα τὸν πατοῦν στὸ κεφάλι. Ἐλευθερώθηκε ἡ κτίση ἀπὸ τὴν ὑψοποιὸ ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτὴ ἡ ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ δείχνει καὶ τὴν ἐκστατικὴ καὶ πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ ἀνυπέρβλητη ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ στὸν ἄνθρωπο. Ὁ Θεὸς ἑνώνεται μὲ τὴ δημιουργία πιὸ στενὰ ἀπὸ κάθε δυνατὴ ἕνωση, καθὼς γίνεται ὁ ἴδιος αὐτὸ ποὺ δημιούργησε, δηλ. ἄνθρωπος, γράφει ἕνας σύγχρονος θεολόγος. Ἔγινε ὅ,τι εἴμαστε ἐμεῖς γιὰ νὰ μᾶς κάνει ὅ,τι εἶναι Αὐτός. Ἡ κένωση τοῦ Χριστοῦ, παρατηροῦν οἱ ἑρμηνευτές, σημαίνει ἁπλῶς κάθοδο τῆς Θεότητος στὸν ἄνθρωπο, ἡ ὁποία ὄχι μόνο δὲν ἀποτελεῖ πράξη μειωτική, ἀλλ' ἀντίθετα φαίνεται καρπὸς τῆς ἀπεριόριστης δυνάμεως τοῦ Θεοῦ, ποὺ μπορεῖ νὰ εἰσέρχεται ἀκόμη καὶ στὰ ἐπὶ μέρους. Φαίνεται δεῖγμα τῆς ἄπειρης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα.
Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο κατέβηκε εἶναι σημεῖο ταπεινώσεως. Κατέβηκε ἀθόρυβα «ὡς ὑετὸς ἐπὶ πόκον» (ψαλμ. 71, 6), σὰν βροχὴ πάνω σὲ μιὰ τούφα μαλλιοῦ, μέσα σὲ σπήλαιο, ἀπὸ πτωχὴ μητέρα, ἔχοντας προσκυνητὲς βοσκοὺς καὶ μάγους, χωρὶς τυμπανοκρουσίες, χωρὶς ὑπηρέτες, ἀνάμεσα στὰ ζῶα, προκειμένου τὸν ἀποκτηνωθέντα ἄνθρωπο νὰ τὸν φέρει σὲ μετάνοια καὶ νὰ τοῦ δώσει τὴν εὐκαιρία νὰ σωθεῖ.
Τὸ μυστήριο τῆς ταπεινώσεως τοῦ Χριστοῦ εἶναι πάντοτε μπροστὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο. Ὅλοι ἐμεῖς ποὺ ἔχουμε μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ ποὺ δύσκολα παραδεχόμαστε τὸ διπλανό μας, μπροστὰ στὴν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ καταλαβαίνουμε πόσο κούφιοι καὶ μικροὶ εἴμαστε. Πολλὲς φορὲς οἱ ἄνθρωποι καυχῶνται γιὰ πράγματα ποὺ δὲν εἶναι δικά τους, ὅπως τά πλούτη τους, τὴ δύναμή τους, τό μυαλό τους, τὴν κοινωνικὴ καταξίωσή τους καὶ γιὰ ἄλλα πιὸ ταπεινά. Ὅλα αὐτὰ ὅμως εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ μᾶς ἔχουν δοθεῖ πρὸς χρήση γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀδελφῶν μας πάνω στὴ γῆ. Ἀκόμη καὶ γιὰ τὶς ἀρετές μας καὶ τὸν πνευματικό μας ἀγῶνα δὲν πρέπει ποτὲ νὰ ὑπερηφανευόμαστε. Ὁ Παράδεισος εἶναι τόπος ποὺ εὐδοκιμοῦν μόνον οἱ ταπεινοί, ἐνῶ ἡ κόλαση χωράει μόνο τοὺς ὑπερήφανους. Ὅλα εἶναι τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ δικά μας εἶναι μόνο τὰ σφάλματα καὶ οἱ ἁμαρτίες μας.
Ἀκόμη, μπροστὰ στὴν παγκόσμια τάση νὰ ὑπερηφανεύονται οἱ ἀρχηγοὶ κρατῶν καὶ διεθνῶν ὀργανισμῶν, ὀφείλουμε νὰ ἔχουμε ὑπ' ὄψη μας πὼς ὁ Χριστὸς ποὺ εἶναι ὁ Βασιλεὺς Ἡγεμόνας ὅλου τοῦ κόσμου, γιὰ νὰ ἔλθει σὲ μᾶς ταπεινώθηκε. Ποτὲ δὲν θὰ ὑπάρξει προσέγγιση τῶν λαῶν τῆς γῆς μὲ βάση τὴ στρατιωτικὴ ὑπεροχὴ ἢ μὲ τὴν πληθώρα τῶν χρημάτων καὶ τῶν ἄλλων μέσων τῆς γῆς. Ὁ ταπεινὸς Ἰησοῦς δείχνει ποιό δρόμο ὀφείλουμε νὰ διαλέξουμε ὅλοι, γιὰ νὰ εὐδοκιμήσουμε καὶ νὰ καρποφορήσουμε.
Ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας προτρέπω ὅλους μας, κλῆρο καὶ λαό, ἄρχοντας καὶ ἀρχομένους, μικροὺς καὶ μεγάλους, νὰ ντυθοῦμε τὴ στολὴ τῆς ταπεινώσεως, γιὰ νὰ γίνουμε ὄντως ἄνθρωποι, θεόμορφοι καὶ θεοτίμητοι, μιμούμενοι τὸν γεννηθέντα Κύριο Ἰησοῦ.
Χρόνια πολλὰ σὲ ὅλους καὶ εὐλογημένα!

Χρι­στού­γεν­να 2009

Εὐχέτης ὅλων σας
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΕΔΕΣΣΗΣ ΠΕΛΛΗΣ και ΑΛΜΩΠΙΑΣ ΙΩΗΛ

Δεν υπάρχουν σχόλια: