Τα Γιαννιτσά - Ιστορία έξι αιώνων

Ιστορία έξι αιώνων - η κληρονομιά των Γιαννιτσών

Σημαντικά στοιχεία και ντοκουμέντα για την ιστο­ρία της πόλης μας παρου­σίασε ο ιστορικός κ. Κων­σταντίνος Γ. Σταλίδης, στην ομιλία που πραγματοποίη­σε στην αίθουσα συνεδριάσε­ων του Δημοτικού Συμβου­λίου, στα πλαίσια των διαλέ­ξεων του Ανοικτού Πανεπι­στημίου Γιαννιτσών.
ο κ. Σταλίδης ξεκίνησε την ο­μιλία του και προσέγγισε το θέ­μα, τοποθετώντας το σε δυο ε­νότητες. Η πρώτη ενότητα αφο­ρούσε την πορεία της πόλης των Γιαννιτσών, κυρίως μετά την περίοδο της Τουρκοκρα­τίας. Τη χαρακτήρισε ως μια νέα πόλη, η οποία έχει ιστορία έξι αιώνων και η οποία ιδρύθηκε από τον Γαζή Εβρενός.
Μάλιστα παρέπεμψε σε αναφορές του μεγάλου Τούρκου Ιστορικού Ε­βριγιάν Τσελεμπή για την ίδρυ­σή της, που έκαναν λόγο για την ύπαρξη δύο κάστρων στις δύο πλευρές της πόλης που χτίστη­καν την εποχή του Βασιλείου των Μακεδόνων.
Παρουσίασε τις πιο γνωστές εκδοχές για την ακριβή ημερο­μηνία που χτίστηκε η πόλη, με­ταξύ του 1362 επί Σουλτάνου Μουράτ του Β', αλλά και αυτής που αναφέρεται στο 1383.
Όπως ανέφερε, τα Γιαννιτσά υπήρξαν ιερή πόλη των Τούρ­κων στην οποία έχουν ταφεί με­γάλοι Τούρκοι στρατηγοί.
Επίσης έκανε λόγο για την προέλευση της ονομασίας της πόλης, παρουσιάζοντας αρκετές εκδοχές, με επικρατέστερη αυ­τή της Γενιτζέ ή Γενιτσέ (νέος τόπος), που είναι η σύνδεση δύο λέξεων Γενί, που σημαίνει (νέ­ος) και Τζε ή Τσε, που είναι συν­θετικό περσικής διαλέκτου που σημαίνει (τόπος).
Σύμφωνα με ιστορικά στοι­χεία, το 1519 στην πρώτη απογραφή ­στην πόλη υπήρχαν 783 σπίτια μουσουλμάνων, 25 χριστιανών και 24 άλλων που σημαίνει ότι ο πληθυσμός της πόλης έφτανε τις 4 με 5 χιλιάδες κατοίκους. Μάλιστα ο πληθυσμός σημείωσε ραγδαία αύξη­ση, στους επόμενους δύο αιώνες, σύμφωνα με ιστορικές αναφορές.
Στη δεύτερη ενότητα της ομιλίας του, ο κ. Σταλίδης παρου­σίασε τα εκκλησιαστικά δεδο­μένα, με αναφορές σε μαρτυρίες που έχουν καταγραφεί στις Συνόδους μέχρι τη σύσταση της Μητρόπολης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοι­χεία, στα Γιαννιτσά εμφανίζεται ο Επισκοπικός τίτλος της Πέλ­λας που αναφέρονταν στη συ­γκεκριμένη περιοχή.
Στη συνέχεια, σύμφωνα με τον Επίσκοπο Ισίδωρο, το 691 - ­692 παρουσιάζεται η περιοχή με τον Επισκοπικό τίτλο Εδεσσήμων πόλεως.
Στο πέρασμα του χρόνου (με­τά τον 11ο αιώνα έως τα τέλη ­του 14ου) αναφέρεται ως Eπι­σκοπή Σλανίτσης με έδρα την Πέλλα, για να φτάσουμε στο 17ο αιώνα, όπου η Σλάνιτσα πλέον γίνεται τμήμα της Μητρo­πόλεως Βοδενών (περιοχή Έ­δεσσας) και μετονομάζεται σε Μητρόπολη Βοδενών και Σλανί­τσης.
Το 1924, σύμφωνα με τα στοι­χεία, δημιουργήθηκε πρoσωπo­παγής έδρα στη Μητρόπολη '­Γιαννιτσών και Γουμενίσσης , για να αγκαλιάσει το προσφυγικό στοιχείο μετά από μια ταραγμέ­νη περίοδο της εποχής εκείνης.
Όπως ανέφερε ο ομιλητής, το 1928 δημιουργείται η Μητρόπολη Εδέσσης - Πέλλης, ενώ το 1967 το κομμάτι της Αλμωπίας που αποτελούσε την Επισκοπή Μογλενών συνενώθηκε με την Μητρόπολη Εδέσσης - Πέλλης και δημιουργήθηκε η σημερινή μορφή της Μητροπόλεως που είναι Eδέσσης - Πέλλης και Αλ­μωπίας.
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Σταλίδης ανέγνωσε προς τιμή των ανθρώπων που έζησαν σε αυτό τον τόπο ένα ποίημα με τίτλο «Ορίζω τον τόπο μου».
Για τον ομιλητή και το έργο του καθώς και για τις διακρίσεις του στον ακαδημαϊκό τομέα α­ναφέρθηκε στην εισαγωγική του ομιλία το μέλος του Διοικη­τικού Συμβουλίου της Ιστορικής & Λαογρα­φικής Εταιρίας Γιαννιτσών "Ο Φίλιππος" κ. Μπαχαράκης στο ξεκίνημα της εκδήλωσης.
Μετά την ομιλία ακολούθησε συζήτηση με τους παρευρισκο­μένους, που κατέκλυσαν την αί­θουσα στην πρώτη εκδήλωση του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της νέας χρονιάς. Μετά το τέ­λος της εκδήλωσης οι διοργα­νωτές προσέφεραν αναμνηστι­κά στον κ. Σταλίδη.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - Εβδομαδιαία εφημερίδα του Ν. Πέλλας